บทเรียนจากโรงงานไฟไหม้ที่กิ่งแก้ว พิษของสไตรีน

สไตรีน ประโยชน์ และ โทษที่ควรรู้

    จากเหตุไฟไหม้โรงงานที่กิ่งแก้ว ทำให้หลาย ๆ คนวิตกกังวลกับพิษของสารเคมีจากโรงงานโฟม หลักๆ คือ  stryrene   และ benzene นั่นเอง ใครที่อยู่ในที่เกิดเหตุรัศมี 5,10 กิโลเมตร ต้องอพยพออกนอกพื้นที่เพราะอาจเกิดการระเบิดหรือเพลิงไหม้ขึ้นได้อีก แต่ผู้ที่อยู่ไกลออกไปก็อาจจะต้องมีเหตุเข้าไปในพื้นที่เกิดเหตุอยู่บ้าง เรามาทำความรู้จักกับ styrene ที่เป็นสารก่อให้เกิดเพลิงไหม้ในครั้งนี้กัน ถ้ารู้กันแล้วก็จะคิดได้ว่า ไม่ได้ไกลตัวเราเท่าไหร่เลยค่ะ

สไตรีน (Styrene) คืออะไร

      เป็นสารปิโตรเคมีที่ได้จากการขุดเจาะน้ำมันและแก๊สธรรมชาติ 

ลักษณะทางกายภาพ 

     เป็นของเหลวคล้ายน้ำมัน ไม่มีสีหรือสีเหลืองใส กลิ่นหอม ระเหยเป็นไอได้

ประโยชน์ของ styrene

1. เป็นส่วนผสมอยู่ในน้ำมันแก๊สโซลีน (Gasoline) เพื่อแยกชนิดน้ำมัน 
2. ใช้เป็นสารตั้งต้นในกระบวนการผลิตโพลีสไตรีน (Polystyrene) ซึ่งเป็นโฟมที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย เช่น กล่องข้าว ชามหรือจานโฟม เป็นส่วนประกอบของสาร CFC ซึ่งมีผลต่อก๊าซเรือนกระจกทำให้ลดการใช้ลง 
3. ในปัจจุบันได้มีการนำมาผลิตโฟมที่ชื่อ Styrofoam ที่มีประโยชน์ในการทำฉนวนกันความร้อนเป็นทั้งหลังคา ผนัง กันน้ำและความร้อนด้วยประสิิทธิภาพที่กันความร้อนได้ดีและมีน้ำหนักเบานั่นเอง

อันตรายของ Styrene 

       ในชีวิตประจำวันอาจเกิดได้เมื่อนำกล่องโฟมมาบรรจุอาหารที่มีความร้อน จะทำให้โฟมเกิดการสลายตัวและปล่อยสารพิษออกมา เช่น สไตรีน (Styrene) และเบนซิน (Benzene)

1. ผลต่อร่างกายคือ ทำลายฮอร์โมนในร่างกาย มีผลต่อระบบประสาท เม็ดเลือดแดง ตับและไต
2. สารสไตรีนอาจก่อให้เป็นสารก่อมะเร็งในมนุษย์ได้ ทั้งมะเร็งปอดและมะเร็งเม็ดเลือดขาว

   กรณีฉุกเฉินเช่น การระเบิดหรือการรั่วไหลของสไตรีนโมโนเมอร์

1. เมื่อถูกผิวหนังจะมีการระคายเคือง ผิวหนังแห้ง แดง แตก
2. เมื่อเข้าตาจะทำให้ระคายเคืองและเกิดปัญหาในเรื่องการมองเห็นได้
3. ถ้าสูดดมเข้าไปจะไประคายเคืองเยื่อเมือกในทางเดินหายใจทำให้มีอาการไอ หายใจลำบาก ปวดศีรษะ ง่วงซึม อ่อนเพลีย ถ้าได้รับเป็นเวลานานอาจทำให้การได้ยินเสื่อม การตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ ช้าลง 
4. ถ้าได้รับในปริมาณสูงจะทำให้ชักหรือถึงขั้นเสียชีวิตได้

การปฐมพยาบาล

1. รีบเคลื่อนย้ายผู้ป่วยออกจากแหล่งสัมผัสสารเคมีโดยเร็วที่สุด ให้อยู่ในที่อากาศถ่ายเทได้ดี
2. ล้างพื้นผิวสัมผัสด้วยน้ำเปล่าให้มากที่สุด 
3. ถ้าเข้าตาล้างตาอย่างน้อย 3-5 นาที และต้องระวังให้ตาด้านที่ได้รับสารพิษอยู่ด้านล่างเพื่อป้องกันการไหลเข้าไปปนเปื้อนของสารพิษ
4. กรณีกลืนเข้าไปในปากห้ามทำให้อาเจียนโดยเด็ดขาด
5. สังเกตสัญณานชีพ ได้แก่ ชีพจร การหายใจ และความดันโลหิต
6. นำส่งโรงพยาบาล ช่วยการหายใจโดยการให้ออกซิเจน    

การดับเพลิง

1.  ใช้น้ำยาประเภทคาร์บอนไดออกไซด์หรือเคมีแห้งปกคลุม ห้ามฉีดน้ำเป็นลำไปยังถังที่เพลิงไหม้
2. ใช้อุปกรณ์คุ้มครองภัยส่วนบุคคล (PPE)  ได้แก่ หน้ากากชนิดป้องกันไอระเหยหรือหน้ากากที่มีวัสดุดุดซับเป็นผงถ่าน Chacoal (Charcaol Mask, Black Activated Carbon)

การเก็บรักษา

1. การเก็บ styrene ต้องมีการใส่ตัวหยุดยั้งปฏิกิริยาด้วย เนื่องจากทำให้เกิด Polymerization ได้ง่ายเมื่อถูกความร้อนและอาจเกิดระเบิดรุนแรง
2. สไตรีน ไวไฟ ในความเข้มข้นต่ำจะมีกลิ่นหอมจางๆ แต่ที่ความเข้มข้นสูงจะมีกลิ่นฉุนซึ่งทำให้บอกถึงระดับอันตรายจากสารเคมีได้ ถ้าอุณหภูมิสูงกว่า 31 องศาเซลเซียสขึ้นไป จะระเหยได้ง่ายและเสี่ยงต่อการติดไฟ ต้องเก็บในที่ควบคุมสารเคมีอันตรายเท่านั้น

การป้องกันและหลีกเลี่ยงอันตรายจาก styrene

1. หลีกเลี่ยงการบรรจุและรับประทานอาหารที่มีความร้อนในกล่องโฟม
2. ไม่เก็บสารเคมีที่เป็นสารระเหยต่างๆ ในที่อากาศถ่ายไม่ดีหรือมีความเสี่ยงต่ออัคคีภัย
3. หากจำเป็นต้องเข้าไปในพื้นที่ที่มีการรั่วไหลของสารเคมีต้องใส่เครื่องป้องกันเช่น หน้ากากกันไอระเหย ถุงมือ แว่นตา